Vruchtbaarste heremietkreeftman neemt geen risico

De ene heremietkreeft toont meer bravoure dan de andere. Onder de mannetjes zijn de meest vruchtbare individuen bepaald geen lefgozers, ontdekten Danielle Bridger en collega’s tot hun verbazing.

Heremietkreeften hebben altijd een schuilplaats bij zich. Ze meten zich namelijk lege slakkenhuizen aan waarin ze hun zachte achterlijf veilig kunnen onderbrengen en dragen die tweedehands-huisjes steeds met zich mee. Bij onraad trekken ze zich er bliksemsnel helemaal in terug en dan sluiten ze de opening af met hun vergrote schaar. Aan de Nederlandse kust zijn gewone hermietkreeften (Pagurus bernhardus) te vinden, in slakkenhuisjes van onder meer alikruiken.

Dapper

Mark Briffa en collega’s hadden al ontdekt dat deze beestjes een ‘persoonlijkheid’ hebben: er zijn dappere types en bangeriken. De onderzoekers kunnen het lef van de heremietkreeften meten door ze uit het water te halen, even op hun kop te houden en dan weer terug te leggen met de opening van hun huisje naar boven. Na een aantal seconden komen de heremietkreeften weer te voorschijn. Sommige heremietkreeften kruipen bij herhaalde testen consequent sneller weer rond dan andere, en zijn dus dapperder van aard.

Nu wilden Danielle Bridger en collega’s weten of de dapperheid van mannetjes samenhangt met hun vruchtbaarheid. Hun veronderstelling was dat de mannen met het meeste sperma in voorraad het meest dapper zouden zijn. Zij hebben immers al veel geïnvesteerd in hun voortplanting en zouden er alles aan doen om zo snel mogelijk een vrouwtje te vinden waarmee ze die investering kunnen ‘verzilveren’- en bereid zijn daarvoor risico’s te nemen. Dat patroon staat  bekend als de strategie van het snelle levenstempo: een hoge voortplantingsnelheid gepaard aan ondernemend en riskant gedrag dat de levensverwachting bekort.

De vruchtbaarheid van de mannetjes is, net als hun lef, makkelijk te meten. Mannetjes verpakken hun sperma in pakketjes, de spermatoforen, en hoe groter die zijn, hoe vruchtbaarder de man. De veronderstelling was dus goed te toetsen.

Voorzichtig

En bleek verkeerd….. De mannetjes met de grootste spermatoforen waren juist het angstigst. Hoe kleiner de spermatoforen, hoe dapperder de man. Het patroon van het snelle levenstempo gaat bij deze dieren dus niet op. Een mannetje dat veel sperma heeft aangemaakt volgt een andere strategie, is de conclusie: hij neemt weinig risico om zijn grote spermavoorraad niet in gevaar te brengen. Hij heeft immers veel te verliezen. Wordt hij slachtoffer van een hongerige krab, dan is zijn investering voor niets geweest.
Een grote vruchtbaarheid gaat niet samen met bravoure, maar met voorzichtigheid. Als het goed is, kiezen heremietkreeftvrouwtjes dus voor laffe mannetjes. Een mooie hypothese voor nieuw onderzoek.

Willy van Strien

Foto: Thomas Bresson (Wikimedia Commons)

Bronnen:
Bridger, D., S.J. Bonner & M. Briffa, 2015. Individual quality and personality: bolder males are less fecund in the hermit crab Pagurus bernhardus. Proc. R. Soc. B 282: 20142492, 11 februari online. Doi: 10.1098/rspb.2014.2492
Briffa, M., S.D. Rundle & A. Fryer, 2008. Comparing the strength of behavioural plasticity and consistency across situations: animal personalities in the hermit crab Pagurus bernhardus. Proc. R. Soc. B 275: 1305-1311. Doi:10.1098/rspb.2008.0025